Μανιάτες Μαστόροι
Όταν αναφερόμαστε στους παραδοσιακούς χτίστες της Πελοποννήσου ιδιαίτερος λόγος πρέπει να γίνει για τους Μανιάτες πετρομαστόρους.
Οι μανιάτες χτίστες δεν ήταν οργανωμένοι σε μπουλούκια και δεν ταξίδευαν για δουλειά έξω από τα όρια της Μάνης, γι' αυτό δεν είναι γνωστοί στην άλλη Πελοπόννησο.
Η συμβολή τους στη διαμόρφωση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής περιορίζεται στη Μάνη. Τα εργαλεία τους όμως, τα χειρότεχνα, όπως τα έλεγαν, ήσαν όμοια με των άλλων χτιστών του Μοριά.
Πολλοί από αυτούς διακρίνονται για περισσό καλλιτεχνικό μεράκι. Φαίνεται πως οι Μανιάτες από πολύ παλιά κάλυπταν τις οικοδομικές τους ανάγκες με ντόπιους χτίστες.
Σύμφωνα μάλιστα με μια άποψη και αυτή η αρχιτεκτονική του Μιστρά προέρχεται από τη Μάνη. Λίγο πολύ εξάλλου όλοι οι Μανιάτες ήξεραν να χτίζουν. Το σπίτι το χτίζανε οι ίδιοι οι κάτοικοι, αλλά με επικεφαλή πάντοτε έναν πιο ειδικευμένο.
Στη Μάνη βέβαια δούλεψαν στα νεότερα χρόνια και ξένοι χτίστες κυρίως Λαγκαδινοί. Τους τελευταίους οι Μανιάτες θεωρούσαν σπουδαίους και αψεγάδιαστους, γνώμη που δεν συμμερίζονται όλοι στην άλλη Πελοπόννησο.
Οι περισσότεροι χτίστες κατάγονταν από τα χωριά της Δυτικής Μάνης και μερικοί από αυτούς δεν ήταν μόνο χτίστες αλλά ταυτόχρονα ασκούσαν και αλλά επαγγέλματα.
