Όπου ένας Μέδικος ξεκινά μια Ρομαντική ιστορία

Ο Βολταίρος έβλεπε την Ιστορία, κυρίως σαν «ένα σύνολον από εγκλήματα, ανοησίας και δυστυχήματα των ανθρώπων» κάτι για το οποίο συμφωνούσε και ο Γίββων, ο δε Γουϊλ Ντυράν σημειώνει, πως «αι αμαρτίαι του ανθρώπου, πιθανόν να είναι τα λείψανα της ανόδου του μάλλον, παρά τα στίγματα της πτώσεώς του...»

Ανατρέχοντας κανείς στην Ιστορία της Μάνης ιδιαίτερα της περιόδου που καλύπτει τον 17ο αιώνα -και όχι μόνο- βλέπει πόσο αληθινές είναι οι προαναφερθείσες σκέψεις. Θα μπορούσε να γράψει κανείς τουλάχιστον άλλη μια δωδεκάδα από παρόμοιους συλλογισμούς, αλλά δεν είναι ούτε χρήσιμο ούτε αναγκαίο.

Και αν στο οδοιπορικό μας αυτό ασχολούμαστε τόσο πολύ με την ιστορία της Μάνης, το κάνουμε, γιατί και αυτή η αρχιτεκτονική ιδιομορφία του τόπου, είναι απόλυτα ταυτισμένη με την κοινωνική και πολιτική της πορεία μέσα στο χρόνο, αλλά και με το φυσικό περιβάλλον μέσα στο οποίο έδρασε.

Οι Μανιάτες δεν θα μπορούσαν να είναι αυτό που είναι, αν είχαν γεννηθεί στην αρχαία Ιωνία. Η Μάνη δεν έχει να σου προσφέρει την μαγεία των απέραντων δρυμών, ούτε ποτάμια ή γραφικές λίμνες, λειμώνες ή πεδιάδες γεμάτες πράσινο και χρώμα.

Η Μάνη είναι τραχειά, σκληρή και αποστεωμένη, σαν τους πρωτοχριστιανούς αναχωρητές της ερήμου, που ακόμα μας τρομάζουν όταν τους βλέπουμε σε παλαιϊκές τοιχογραφίες. Να γιατί έγραψα πιο πάνω πως η Μάνη δεν περιγράφεται ...

Και εδώ συμπληρώνω, πως η Μάνη δεν περιγράφεται χωρίς την Ιστορία της. Ίσως ίσως, εκεί να έγκειται και η γοητεία που ασκεί σήμερα μέσα από την προοπτική του Χρόνου. Ας ανέβουμε λοιπόν στην κορυφή ενός πύργου, ας ατενίσουμε τον γκρίζο και γυμνό ορίζοντα και μέσα από ένα φανταστικό χρονοσκόπιο, ας γυρίσουμε στο χθες…

Δεκαεννιά μόλις χρόνια μετά την πτώση της Βασιλεύουσας, η Δύση αντελήφθη τον επερχόμενο κίνδυνο που διέτρεχε με τις ακόρεστες διαθέσεις του Μωάμεθ Β’ για νέες κατακτήσεις.

Έτσι το 1472 ο πάπας Σίξτος Δ’ θα οργανώσει μια συμμαχία με την Ενετική Δημοκρατία, τον Βασιλέα της Κύπρου, το Μ. Μάγιστρο των Ιπποτών της Ρόδου, του Βασιλέως της Νεαπόλεως Φερδινάνδου και αυτού ακόμα του Σάχη της Περσίας Ουσούμ-Χαράν, προκειμένου να επιτεθούν όλοι μαζί στον κοινό εχθρό.

Οι επικεφαλείς αυτής της συμμαχίας, συναντήθηκαν στο Ναύπλιο, προκειμένου να καταστρώσουν τα σχέδια του πολέμου ενάντια στους Τούρκους. Δυστυχώς όμως σύντομα ξέσπασαν διχογνωμίες και διχόνοιες ανάμεσά τους για το ποιος θα είναι Πρώτος και επικεφαλής της εκστρατείας, αλλά και για τον τρόπο διανομής των λαφύρων.

Η συμμαχία διαλύθηκε και οι αντιπρόσωποί της, έφυγαν για τις πατρίδες τους, τον Ιούνιο του 1472. Μαζί τους όμως και μπροστά στον Τουρκικό κίνδυνο, έφυγαν από το Ναύπλιο και πολλοί ευγενείς, Ιππότες και ευπατρίδες, αναζητώντας ασφαλέστερους τόπους να εγκατασταθούν.

Ένας εξ αυτών ήταν ο Πιέρρο Μέδικος, συγγενής εξ αίματος, με την ήδη διάσημη οικογένεια των Μεδίκων που κυβερνούσαν την Φλωρεντία.

(ΣΗΜ. Η άμεση αυτή σχέση με τους Μεδίκους της Φλωρεντίας του Πιέρρου Μέδικου δεν έχει γίνει ιστορικά αποδεκτή και υπάρχουν πολλοί που την αμφισβητούν. Στα χειρόγραφα της εποχής το όνομα του Πιέρρου Μέδικου αναφέρεται Pierro Medico που μπορεί απλά να αναφέρεται σε έναν Πιέρρο Ιατρό, πράγμα σύνηθες την εποχή εκείνη, το όνομα δηλ. ενός πολίτη να συνοδεύεται από την επαγγελματική του ιδιότητα).

Κατάφερε να διαφύγει σώος με πλοίο από το Άστρος Κυνουρίας και ν' αποβιβαστεί στα νότια της Μάνης (1475). Εκεί βρήκε φιλοξενία από τον Τοπάρχη Ταινάρου Κοντόσταυλο, ο οποίος εκτιμώντας την πολιτική και στρατιωτική του μόρφωση, αλλά και το γεγονός ότι ήταν συγγενής με την οικογένεια των Μ. Δουκών της Τοσκάνης πράγμα που του έδινε ιδιαίτερη αίγλη, τον προσέλαβε για Σύμβουλο και Γραμματέα του. Την πορεία του Πιέρρου ή Πέτρου Μεδίκου θα την παρακολουθήσουμε λίγο πιο κάτω.

-Με την κατάλυση της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας (1473) αμέτρητοι Έλληνες πρόσφυγες εγκαταλείπουν τα πάτρια εδάφη και σκορπίζονται στα τέσσερα σημεία της γης, προκειμένου ν' αποφύγουν την υποδούλωση στον Τούρκο κατακτητή.

Ένας απ' αυτούς ήταν ο Νικηφόρος Κομνηνός, γόνος της Αυτοκρατορικής οικογένειας , που μαζί με άλλους ευπατρίδες θα καταλήξουν στο Οίτυλο, όπου και θα εγκατασταθούν. Σε μια-δύο γενεές θα γίνουν η μία από τις δύο πιο ισχυρές οικογένειες της Μάνης με το όνομα Στεφανόπουλοι...

Έχουμε ήδη αναφερθεί και στην εγκατάσταση του Πιέρρου Μέδικου από το Ναύπλιο στην Μάνη, όπου και θα βρεθεί στην υπηρεσία του Τοπάρχη Ταινάρου, Κοντόσταυλου. Ο Πιέρρος Μέδικος, θα παντρευτεί την μοναχοκόρη του προστάτη του Ανθή ή Ανθούλα και έτσι θα γίνει ο γενάρχης της πολυπληθέστερης και ισχυρότερης οικογενείας της Μάνης -αυτής των Μεδίκων ή Γιατριάνων- μαζί με την προαναφερθείσα των Στεφανόπουλων.

Ο Πιέρρος Μέδικος, λόγω της ευγενούς καταγωγής του, της εξαιρετικής παιδείας αλλά και των άλλων χαρισμάτων του, έγινε τόσο δημοφιλής που οι κάτοικοι της Επαρχίας Ταινάρου, ζητούσαν την παραίτηση του πεθερού του και την ανάληψη της θέσεως του Τοπάρχου από τον γαμπρό του. Ο Κοντόσταυλος, τυφλωμένος από αντιζηλία και φθόνο, οργάνωσε και επέτυχε με δόλο, την δολοφονία του γαμπρού του Πιέρρου Μέδικου.

Έτσι άρχισε να ξετυλίγεται ένα ατέλειωτο νήμα αίματος, που έμελλε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να σφραγίσει και την Ιστορία της Μάνης...

Η Ανθή Μεδίκου, αν και εγκυμονούσα, θα εγκαταλείψει την πατρική στέγη μετά απ' αυτό το ανόσιο έγκλημα και θα φτάσει ανήμερα των Χριστουγέννων στο Οίτυλο, όπου θα εγκατασταθεί και θα γεννήσει ένα αγόρι, που σύμφωνα με τα έθιμα της Μάνης θα πάρει το όνομα του αδικοχαμένου πατέρα του και θα ονομαστεί Πέτρος Β’ Μέδικος.

Το παιδί αυτό, θα μεγαλώσει στο Οίτυλο κάτω από τις καλύτερες φροντίδες της μητέρας του, αλλά και με το μίσος για τον παππού και δολοφόνο του πατέρα του, για τον οποίο είχε ορκισθεί εκδίκηση. Θα παντρευτεί –άγνωστο το όνομα της συζύγου του- και θα αποκτήσει έξη γιους, που θα γίνουν και τα μεγάλα κλαριά του ισχυρού δένδρου των Μεδίκων στην Ελλάδα.

Στα έθιμα της Μάνης, αναφερθήκαμε στην συνήθεια που υπήρχε τότε, όταν μια οικογένεια είχε διαφορές με μιαν άλλη, κανένα μέλος της ή υποτακτικός δεν μπορούσε ούτε καν να περάσει μέσα από την περιοχή ή τα κτήματα του αντιπάλου της.

Έτσι όταν μια ηλικιωμένη υποτακτική του Κοντόσταυλου θέλησε να πάει στην Καλαμάτα, έκανε το λάθος να περάσει από το Οίτυλο, διασχίζοντας τις απέραντες εκτάσεις που ανήκαν ήδη στην οικογένεια των Μεδίκων, για να «κόψει δρόμο». Έγινε όμως αντιληπτή, συνελήφθη και επεστράφη άναυλα πίσω στο Ταίναρο.

Οργισμένος ο Κοντόσταυλος για την προσβολή που του έγινε, μάζεψε τα παλικάρια του, βάδισε κατά του Οιτύλου και στρατοπέδευσε στην θέση Τσίπα (παράλιο Οίτυλο).

Απ’ εκεί, έστειλε μήνυμα στον Πέτρο Μέδικο –και εγγονό του- πως για να λυθεί η προσβολή, έπρεπε να μονομαχήσουν οι δύο τους. Ο Πέτρος Μέδικος δέχτηκε και κανονίστηκαν οι λεπτομέρειες. Θα μονομαχούσαν την επομένη το πρωί δίπλα στην Εκκλησία της Παναγίας με όπλο το τόξο.

Ένας έμπιστος υποτακτικός της Ανθής ονόματι Μπαζίνας που υπεραγαπούσε τον Πέτρο, μόλις έμαθε τα νέα και φοβούμενος για την ζωή του Κυρίου του, πήρε την μοιραία απόφαση.

Κρύφτηκε στους θάμνους δίπλα από το σημείο της μονομαχίας και μόλις έφτασαν οι δύο μονομάχοι-αντίπαλοι με τους συνοδούς τους -ανάμεσά τους και η Ανθή Κοντόσταυλου Μεδίκου- πριν προλάβουν να κάνουν την παραμικρή κίνηση, ο Μπαζίνας με το δικό του τόξο, έστειλε τον Κοντόσταυλο στον....άλλο Κόσμο.

Ο Πέτρος Μέδικος, θέλησε να τιμωρήσει αυστηρά τον υποτακτικό του, αλλά η μητέρα του Ανθή του είπε πως ίσως ήταν θέλημα της Μοίρας να σκοτωθεί ο Κοντόσταυλος με δόλιο τρόπο και ο ίδιος, όπως με δόλο είχε δολοφονήσει τον άντρα της και πατέρα του.

Η Ανθή δεν αρκέστηκε να εξευμενίσει τον γιο της, αλλά ανήγγειλε πως κάνει τον Μπαζίνα ψυχογιό της, δηλ. τον υιοθετούσε από εκείνη την στιγμή και τον θεωρούσε σαν τον 7ο εγγονό της!

Η παράδοση λέει, πως για να είναι όμως και δίκαιη, καταράστηκε τον Μπαζίνα «να μην πληθαίνει το σπέρμα του πέραν του ενός» και μέχρι σήμερα, αν και έχουν περάσει 400 χρόνια από τότε, υπάρχει πάντα ένας με το επώνυμο Μπαζίνας, καταγόμενος από εκείνο τον έμπιστο και αφοσιωμένο ψυχογιό της Ανθής και του Πέτρου Β’ Μεδίκου.

Οι βασικοί κλάδοι του οικογενειακού δέντρου του Πέτρου Μέδικου, με την πάροδο των αιώνων, πήραν διάφορα παρεπίθετα, κυρίως από το μικρό όνομα ενός εκάστου, όπως τα παιδιά του Αποστόλου καλούνται Αποστολάκος, του Γιαννάκη Γιαννακάκος κ.ο.κ. Ιδού λοιπόν ένας πρόχειρος πίνακας από τις γενιές που προήλθαν από τον Πιέρρο Μέδικο της Μάνης και τα 6 εγγόνια του.

1. Μιχελής Μέδικος = Δεκούλοι – Πολυχρόνη - Παπαδόπουλοι.
2. Ιωάννης Ραζέλος Μέδικος = Αποστολάκος - Γιαννακάκος - Γιανναρέας - Ιατρόπουλος - Μιχαλέας - Μιχαλαρέας - Μπατσινίλας – Παναγιωταρέας - Σωτηράκος - Τσινέας - Σταυρέας - Πετράκος – Ραζέλος – Ρουμπέας – Πιερρακέας – Παπαδέας κ.ά. π.
3. Λουκάς Μέδικος = Βαρβεράκης – Δαγρέας – Μπαταλάρης – Παπαδέας – Σκουντζέας.
4. Σαλμπάνος Μέδικος = Μοτσόβολος κ.ά.π.
5. Κούρος Μέδικος = Μπαρέλος - Πιερουλίδης - Ανδρώνης - Ψαρέας - Πατρινέλης - Βοϊδάκος.
6. Γάϊος Μέδικος = Γατέας - Ζαρουλέας – Καράμπελλας -Στρατηγαρέας και Ράϊκος.

Μια ρομαντική ιστορία
Η Ανθή Κοντόσταυλου - Μεδίκου, μετά την δολοφονία του συζύγου της, κατέφυγε ανήμερα των Χριστουγέννων στο Οίτυλο. Προκειμένου να κρατηθεί αδιατάρακτη η συνοχή της οικογένειας, τόσο η Ανθή όσο και ο γιος της Πέτρος Β’ Μέδικος, συνέταξαν μια διαθήκη, της οποίας τους όρους, ορκίστηκαν όλοι οι απόγονοί τους να τηρούν με ευλάβεια και πίστη «έως συντέλειας του αιώνος».

Οι όροι αυτοί συνοδεύονται και από ένα οικογενειακό μυστικό, το οποίο υποχρεούνται να γνωρίζουν μόνον οι Μέδικοι, να μην μαρτυρούν σε κανέναν μέχρι να πεθάνουν, μήπως και υποστούν την κατάρα των προγόνων τους στην ίδια τους την οικογένεια. Η διαθήκη αυτή λέει ανάμεσα στα άλλα:

............’’πάντες οι Μέδικοι, σας αφήνομεν εντολήν να εορτάζητε ομού άπαξ του έτους, κατά την ημέρα των Χριστουγέννων , καθ' ήν να εκκλησιάζεσθε άπαντες εις τον ναόν του Σωτήρος της οικογενείας των Κακασαγγιάνων με τους οποίους έχομεν έλθη εις συμφωνίαν δια τούτο, μέχρις ότου κτίσητε οικογενειακόν ιδικόν σας ναόν και μετά τον εκκλησιασμόν πάντες να μεταβαίνητε να χαιρετάτε το κατά το έτος εκείνο υποχρεωτικώς οφείλοντα να εορτάζη αδελφόν, αρχής γενομένης κατά ηλικίαν από του μεγαλυτέρου, να συντρώγητε, να συνδιασκεδάζητε καθ' όλην την ημέραν και περί το τέλος της εορτής να γίνηται η ανακοίνωσης του οικογενειακού μυστικού εις τους ενήλικους άρρενες Μεδίκους, αυτό δε να συνεχίσουν και οι απόγονοί σας δια μέσου των αιώνων , εφ' όσον υπάρχουν άρρενες Μέδικοι. Κατά την ημέραν εκείνην οφείλουν πάντες να προσέρχωνται εις την εορτήν, πάσα προστριβή, διαφορά, έχθρα, μίσος μεταξύ των μελών της οικογενείας των Μεδίκων οφείλει να λησμονήται."

Η διαθήκη αυτή, εκτελείται επακριβώς από τότε (1550) μέχρι σήμερα, με την διαφορά ότι λόγω του πλήθους των απογόνων της οικογενείας, λαμβάνουν μέρος εκ περιτροπής, μόνο πέντε μέλη από τους απογόνους κάθε αδελφού, το σύνολον 35.

Η γιορτή γίνεται στο ναό των Ταξιαρχών που ανήκει στην οικογένεια των Μεδίκων, με επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των ψυχών των γεννητόρων και των άλλων προγόνων τους. Ακολουθεί η επίσκεψη στον εορτάζοντα αδελφό και το μεσημέρι κάθονται όλοι σε κοινό τραπέζι.

Γύρω στην δύση του ηλίου, ο πρεσβύτερος των εορταζόντων, καλεί τους ενήλικους Μεδίκους στην εκκλησία των Ταξιαρχών η οποία κλειδώνεται ερμητικά, τους δίνει τον ασπασμό της αγάπης και μετά με κάθε προφύλαξη και μυστικότητα, γίνεται η ανακοίνωση του μυστικού της οικογένειας, που κατά την παράδοση το έφερε ο πρώτος Πιέρρος Μέδικος από την Φλωρεντία - Ναύπλιο - Μάνη........

Από άρθρο του Κων/νου Α. Καρακάση στο Ελληνικό Πανόραμα Τ. 11 Δεκέμβριος 1998.