3 γεφύρια Διρού ::



3 γεφύρια Διρού

Τα τρία γεφύρια στο Πύργο Διρού

Του Αντώνη Αναστασίου Κοιλάκου

Όλοι όσοι έχουν επισκεφθεί τη Μάνη έχουν θαυμάσει τα πυργόσπιτα και τις εκκλησίες της. Την αρχιτεκτονική, την τέχνη και το μόχθο των ακούραστων πετρομαστόρων της. Για να γνωρίσεις όμως πραγματικά τη Μάνη, πρέπει να περπατήσεις και να περιπλανηθείς στους οικισμούς, στα έρημα πλακόστρωτα και να χαθείς στους ελαιώνες. Περιπλανώμενος θα συναντήσεις και τα πέτρινα γεφύρια. Λίγοι γνωρίζουν ότι και η Δυτική Μάνη (Αποσκερή) έχει παλιά γεφύρια, γιατί δεν είναι εύκολο να φανταστεί κανείς την χρηστικότητα που θα είχε ένα τέτοιο έργο σ’ ένα τόπο που είναι ξερός και χωρίς ξεροπόταμους ή φαράγγια.

Το έδαφος της Μάνης λόγω της μορφολογίας του, πετρώδες και χωρίς δέντρα, δεν συγκρατεί τα νερά της βροχής. Με την διάβρωση του εδάφους σχηματίσθηκαν μεγάλα ρέματα – λαγκάδια, όπου τα νερά κυλούν ελεύθερα από τα βουνά και γίνονται ορμητικά και επικίνδυνα μέχρι να καταλήξουν στη θάλασσα.

Η ανάγκη να προσπελαστούν τα ρέματα με ασφάλεια οδήγησε στην κατασκευή των γεφυριών της Μάνης. Στον Πύργο Δυρού υπάρχουν αρκετά γεφύρια, τρία εκ των οποίων παρουσιάζονται σήμερα, αλλά πόσα ακόμα ξεχασμένα γεφύρια υπάρχουν σε όλη τη Δ. Μάνη;

Τα γεφύρια βέβαια στέκουν ακόμα όρθια και περιμένουν τους νέους πετρομάστορες, αφού έχουν ανάγκη από μια σχετική συντήρηση και προστασία. Γιατί δυστυχώς έχουν γίνει και αυτά, όπως και οι πλακόστρωτοι δρόμοι, πηγή έτοιμης πέτρας για το χτίσιμο νέων σπιτιών.

Κοντά στην παραλία του Διρού, βρίσκονται τα τρία γεφύρια, όπου και τα τρία ένωναν δυο παράλληλους δρόμους, που κατευθύνονταν από τον Πύργο προς την Αρεόπολη. Παλιότερα υπήρχαν τέσσερα, δυο για τον κάθε δρόμο. Υπάρχει και ένα τρίτος δρόμος σχεδόν παράλληλος και αυτός με τους άλλους δυο, που ήταν και η κύρια οδός που ένωνε την Δ. Μάνη (αποσκερή) με τον έξω κόσμο. Βρίσκεται ανατολικότερα από τον σημερινό κεντρικό δρόμο, κοντά στους πρόποδες των βουνών.

Ο πρώτος παλιός δρόμος κατεβαίνει (τώρα είναι μισοκατεστραμμένος) από το χωριό του Πύργου Διρού προς την παραλία Διρού. Εκεί συναντάμε το πρώτο γεφυράκι αυτό της Αγίας Παρασκευής, ονομασία που προέρχεται από το ομώνυμο εκκλησάκι. Είναι μικρό και στεφανώνει την κοίτη του χειμάρρου, που κατεβαίνει από τις πλαγιές του βουνού «του Κυριακούλη». Η επιλογή της θέσης που κτίστηκε δεν είναι τυχαία αφού η ρεματιά σε εκείνο το σημείο στενεύει αρκετά.

Αφήνοντας το γεφύρι αμέσως μετά και αριστερά συναντάμε το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής, με διπλό στρώμα τοιχογραφιών και διαμορφωμένο εξωτερικό χώρο.

Από την εκκλησία μέχρι το δεύτερο γεφύρι ο νέος με τον παλιό δρόμο συμπίπτουν. Σε απόσταση 500 μέτρων κατευθυνόμενοι πάντα προς Αρεόπολη συναντάμε το όμορφο διπλοκάμαρο γεφύρι «του Κούκου», κοντά στον οικισμό του Κούκου που βρίσκεται 300 μέτρα ανατολικότερα.

Είναι σπάνιο να βρεις διπλοκάμαρο γεφύρι στη Μάνη, αφού συνήθως όλα είναι μονοκάμαρα. Το γεφύρι «του Κούκου» είναι σε άριστη κατάσταση, ενώ πρόσφατα η επιφάνειά του απ’ όπου διάβαιναν οι πρόγονοί μας, έχει συντηρηθεί και αναπαλαιωθεί.

Από εκεί ο δρόμος συνέχιζε προς τα Κρυαλιάνικα – Αρεόπολη. Το ρέμα που στεφανώνει είναι «το μεγάλο λαγκάδι», αυτό που σχηματίζουν τα βουνά του Προφήτη Ηλία και του Κυριακούλη. Το ίδιο ρέμα στεφανώνει και το τρίτο και μεγαλύτερο γεφύρι, αυτό που βρίσκεται κοντά στον οικισμό Ξεπαπαδιάνικα και ένωνε το δρόμο που κατέβαινε από την Χαριά για να συνεχίσει προς Ψωϊνιάνικα - Αρεόπολη.

Ποιο νέο στην κατασκευή το γεφύρι στα Ξεπαπαδιάνικα από τ’ άλλα δυο, έχει κτιστεί στη θέση κάποιου παλαιοτέρου και χαμηλότερου όπως φαίνεται και από τον πλακόστρωτο δρόμο. Όπως φαίνεται στη φωτογραφία, υπάρχουν δυο δρόμοι ο ένας κτισμένος ψηλότερα από τον άλλο και ο παλιότερος κατηφορίζει περισσότερο και μάλλον περνούσε μέσα από το ρέμα.

Οι κατευθύνσεις των δρόμων προς και από τα γεφύρια είναι γενικές για λόγους προσανατολισμού. Τα καλντερίμια και οι πετρόστρωτοι δρόμοι (σαλιτζάδες) που οδηγούν στα γεφύρια -και όχι μόνο- ήταν πολλών χιλιομέτρων και ένωναν χωριά και συνοικισμούς, φτάνοντας από τα βουνά ως την θάλασσα.

Το δίκτυο επικοινωνίας των χωριών με τα πετρόκτιστα καλντερίμια και τα μονοπάτια, αποτελούν μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και πριν είναι αργά πρέπει να συντηρηθούν και να αναδειχθούν, μέσα από κάποιο πρόγραμμα της τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως ήδη έχει γίνει από άλλους Δήμους της Μάνης

Copyright MANI.ORG.gr